Kỳ 4: Các loại hình ánh sáng tự nhiên (Phần 2)

Chụp thuận sáng

Khi mặt trời nằm bên trên đường chân trời khoảng một giờ đồng hồ, và còn lâu trước khi đến giữa ngày, ta có thể chọn vị trí sao cho ánh sáng chiếu thẳng vào mình từ phía sau, chiếu từ một bên hoặc chiếu từ trước ra sau ta. Mỗi một góc trong các góc độ chiếu sáng này sẽ tác động đến màu sắc được ghi lại trong hình ảnh.

Chụp thuận sáng – tức chiếu sáng chính diện thường không để lại bóng nắng và tạo cho hình ảnh cảm giác khá đơn điệu, hai chiều. Tuy nhiên, về màu sắc, chụp thuận sáng sẽ cho kết quả đồng nhất và đầy đặn. Màu sắc sẽ thể hiện một cách rực rỡ và được chiếu sáng đều; cho nên nếu hình ảnh của ta bao gồm những màu sắc mạnh, nổi bật thì hãy đặt máy sao cho nguồn sáng nằm phía sau lưng ta để hình ảnh khai thác được tối đa điều kiện ánh sáng. 

Chụp thuận sáng sẽ khiến bầu trời trong ảnh có màu sắc mạnh mẽ nhất.
Tuy nhiên, ánh sáng chiếu thẳng góc khiến cho công trình kiến trúc này trông cứ như vật thể hai chiều.

Màu sắc rực rỡ của ngôi nhà được thể hiện với sắc độ tối đa, do chiếu sáng trực diện. 

Khóa học: Chỉnh sửa ảnh với Camera Raw từ A đến Z (Ưu đãi độc quyền - Giảm 42%)

Đối tác uy tín

Xem chi tiết ngay

Chiếu sáng nghiêng

Khi ánh sáng nằm về phía bên cạnh máy ảnh hoặc đối tượng, bóng sẽ đổ trên bề mặt của chính đối tượng. Bóng này sẽ cho ta thông tin quan trọng về hình khối của đối tượng và chất liệu của bề mặt.

Về phương diện màu sắc, ở những khu vực được chiếu sáng tốt, sắc độ sẽ mạnh, nhưng trong khu vực bóng tối thì màu sẽ u ám hoặc không thể nhận ra. Vì vậy, chiếu sáng nghiêng là góc độ lý tưởng để cho ta thông tin về hình khối của đối tượng và giúp làm nổi bật chất liệu bề mặt, nhưng màu sắc sẽ không thể hiện đồng đều – đi từ rất sáng đến rất tối.

Hood ET-65 III for Canon 85mm F1.8, 100mm F2.0, 135mm F2.8…

130.000 ^đ

Xem hàng ngay

* Tặng Ebook "Thấu hiểu làm chủ máy ảnh" khi đặt hàng

Sự biến thiên sắc độ và sự giao thoa của bóng khiến cho chiếu sáng nghiêng không phù hợp với các khung cảnh phức tạp. Trong bức ảnh này, chụp tại một cửa hiệu ở Nepal, ta khó mà phân biệt được các con rối với nhau.

Ánh sáng mạnh chiếu nghiêng đã đạt hiệu quả tốt trong bức ảnh này, nhấn mạnh hình cầu của các quả nho.
Hãy chú ý lá ở vùng được chiếu sáng thì màu xanh, nhưng ở trong bóng râm thì không.

Đặc trưng chính của việc góc sáng nghiêng là sự tương phản giữa các vùng được chiếu sáng và các vùng không được chiếu sáng. Bóng sáng giữa hai vùng này cung cấp cho ta thông tin hết sức quan trọng về hình khối ba chiều của đối tượng. Ngoài ra, trong những vùng được chiếu sáng, màu sẽ sáng, còn trong những vùng không được chiếu sáng, màu sẽ chìm.

Chụp ngược sáng

Khi nguồn sáng chiếu thẳng vào máy ảnh, đối tượng sẽ hoàn toàn nằm trong vùng bóng râm, thông thường có nghĩa là màu sắc sẽ chìm hoặc mất đi. Thật ra, trong điều kiện đỉnh điểm, chiếu sáng từ phía sau sẽ cho ta ảnh thiết diện – một đường viền đen thể hiện hình thù của đối tượng, ngoài ra ta không biết thêm được gì khác. Tuy nhiên, chiếu sáng từ phía sau qua một vật thể trong suốt và nhiều màu sắc là một cách hiệu quả để nhấn mạnh màu sắc của chủ đề. 

Được chiếu sáng bởi ánh sáng trời và ánh sáng phản chiếu từ mặt đất,
chi tiết trên tường của cổng thành này tại Valencia trông dịu mắt và gần như không màu.

Khi bấm máy ngược sáng, ta luôn luôn gặp rủi ro các tia sáng từ bên ngoài khu vực hình ảnh sẽ lọt vào ống kính và chạm đến bộ cảm biến. Trong trường hợp tệ nhất, các tia lóe này có thể tạo ra những vệt sáng in lên khắp bức ảnh, kể cả tạo ra những quầng sáng đa giác theo đúng hình thù của khẩu độ ống kính. Nhưng đôi khi người xem không nhận ra các vệt lóe này, và chúng lại giúp làm dịu các chi tiết trong hình ảnh. Để tránh hiện tượng lóe ống kính, hãy dùng nắp che ống kính dành riêng cho ống kính của bạn. Hoặc có một cách khác là dùng tay che chắn ở vị trí trọng yếu phía trước ống kính để tạo ra bóng râm phủ lên ống kính.

Nguyên tắc thông thường đối với chụp ngược sáng không áp dụng cho các đối tượng trong suốt. Ánh sáng chiếu xuyên qua các cánh hoa này đã làm tăng sắc độ của hoa trên nền hậu cảnh tối màu đã được chọn lựa cẩn thận.

Khi chụp ngược sáng, đối tượng rơi vào vùng bóng tối, bởi vì bề mặt duy nhất được chiếu sáng chính là phần không hướng vế phía máy ảnh. Ta chỉ có thể quan sát được chi tiết nếu chúng được chiếu sáng một cách gián tiếp. Khi đối tượng nằm trong vùng bóng tối, màu sắc sẽ phai và chìm, vì vậy ta nên tránh chụp ngược sáng nếu dự trù màu sắc là yếu tố chủ đạo trong bức ảnh.

Mặt trời lên cao

Vào giữa ngày, khi mặt trời lên cao trên bầu trời quang đãng, ánh sáng đạt được trạng thái màu sắc trung tính nhất, và bóng nắng thường ngắn. Vào thời điểm này sẽ không có sắc ấm tự nhiên hoặc bóng nghiêng trên mặt đất để tạo cảm xúc hoặc sẽ cường điệu, và đối với nhiều nhà nhiếp ảnh thì đây là thời điểm không hấp dẫn để bấm máy. Tình trạng thiếu bóng nắng ở ngoài trời có thể làm cho phong cảnh thiếu chiều sâu, trong khi ảnh chụp người sẽ có quầng mắt và bóng nắng hắt xuống gương mặt một cách khó chịu.

Tuy nhiên, ánh sáng đều và trung tính sẽ khiến cho hình ảnh sắc nét và có màu sắc chính xác, chi tiết sáng tỏ. Vì thế các đối tượng có hình khối và màu sắc thú vị, chẳng hạn như một số công trình kiến trúc, sẽ được thể hiện mỹ mãn trong tình trạng ánh sáng này.

Mặc dù thiếu bóng đổ, phong cảnh này đã được thể hiện một cách thành công qua độ sắc nét của chi tiết,
tầm nhìn bao quát và màu sắc bão hòa nhưng trung tính.

Bức ảnh tiềm ẩn sự phức tạp và rối rắm này đã được đơn giản hóa nhờ không bị bóng đổ và
chia cắt các đường nét kiến trúc hoặc che lấp phần nào bảng hiệu.
Màu sắc tinh tế trong bức ảnh đã được ghi lại một cách chính xác.

Mặt trời lên cao và đứng bóng đã cho ánh sáng gắt, mạnh và trung tính để làm tôn lên tối đa chi tiết trong ảnh.

Chạng vạng

Chạng vạng là ánh sáng đầu ngày trên bầu trời trong khoảng thời gian từ lúc còn tối cho đến bình minh, hoặc từ lúc hoàng hôn đến khi đêm xuống. Sự tán xạ đầy huyền ảo của ánh sáng mặt trời trong khí quyển vào lúc này quả là nét đẹp độc nhất vô nhị, và có thể tạo nên những bức ảnh đầy xúc cảm. Những bức ảnh chụp lúc chạng vạng thường thành công nhất khi trời quang, tức là lúc mà những gam màu tinh tế nhất trên bầu trời có dịp khoe sắc rõ nhất.

Với tình trạng ánh sáng yếu như trong lúc chạng vạng, ta có thể bấm máy hướng thẳng về phía nguồn sáng mà không sợ bị dư sáng đối với các vùng sáng trong ảnh. Trong điều kiện này, mọi đối tượng sẽ được thể hiện dưới dạng hình ảnh thiết diện, cho nên hãy tìm kiếm những đối tượng nào có đường nét dễ nhận dạng và ưa nhìn.

 Nếu thử nghiệm với các độ phơi sáng vào thời điểm này, ta sẽ có nhiều hình ảnh khá sắc sảo. Độ phơi sáng dài sẽ làm phai nhạt những màu sắc gần chân trời, nhưng lại làm sắc xanh lấn lên bầu trời; còn độ phơi sáng ngắn sẽ làm tăng sắc độ của các màu sắc gần nguồn sáng. 

Mây vào lúc chạng vạng (ảnh trên) có thể phản chiếu một cách đầy ấn tượng mặt trời sắp mọc.
Nếu kéo dài, mây sẽ làm mất đi ánh sáng huyền ảo.
Bầu trời quang đãng lúc chạng vạng (ảnh dưới)  sẽ đóng vai trò như một bề mặt mịn màng và
phản chiếu mặt trời đang nằm phía dưới đường chân trời. 

Kỳ 3: Các loại hình ánh sáng tự nhiên (Phần 1)

Ánh sáng trời Ánh sáng trời là thuật ngữ để chỉ ánh sáng phản chiếu từ bầu trời (để phân…